استیل نوعی فولاد بوده که به آن فولاد ضد زنگ می گویند که بر خلاف فولاد معمولی در برابر هوا و رطوبت زنگ نمی زند. ورق استیل از آلیاژی مانند آهن با حداقل 11 درصد کروم ساخته شده است. دلیل پیدایش این خواص، ایجاد یک لایه اکسید کروم بسیار چسبنده با قطر تخمینی بر روی سطح فولاد است که میزان اکسیژن موجود در هوا برای تولید آن کافی است.
استیل ها به ضد زنگ بودن شهرت دارند و نام آنها نیز از همین ویژگی گرفته شده است. اما آیا ایننین است و تحت هیچ شرایطی زنگ ردگی برای این آلیاژ به وجود نمی آید و خورده نمی شود؟ به طور معمول گریدهای مختلف این فولاد معروف، مقاومت متفاوتی در برابر عوامل خورنده دارند و اگرچه غالبا از مقاومت بالایی برخوردار هستند، اما اینطور نیست که بدون نگهداری مناسب درتمام محیط ها برای همیشه عاری از زنگ زدگی باقی بمانند.
حداقل درصد کروم برای ایجاد لایه محافظ 10.5 درصد است که در این صورت این فولاد معروف و پرکاربرد تنها در برابر جو معمولی پایدار است. زمانی که درصد کروم به 25 تا 30 درصد افزایش یابد، ویژگی اصلی این محصول یعنی مقاومت در برابر زنگ زدگی فولاد افزایش می یابد و مقاومت در برابر اکسیداسیون به بالاترین حد ممکن می رسد.
استنلس استیل
فولاد ضد زنگ، فولادی با محتوای آلیاژ بالا است که قدرت مقاومت در برابر خوردگی در اتمسفرهای خورنده و دماهای بالا را دارد. فولاد ضد زنگ نوعی فولاد است که در برابر زنگ زدگی و خوردگی بسیار مقاوم است و می تواند سال ها بدون خوردگی و زنگ زدگی باقی بماند. این دستاورد در بسیاری از ساخت و سازها دیده می شود و کاربردهای زیادی دارد.
آلیاژهای فولاد ضد زنگ به دلیل مقاومت بالا و نسبت خوردگی عالی یکی از پرکاربردترین مواد در مهندسی هستند. این مقاومت به دلیل وجود مقدار زیادی کروم در آنهاست. مقدار کمی کروم، مثلاً 5 درصد، مقاومت به خوردگی آهن را تا حدودی افزایش می دهد، اما برای دستیابی به فولاد ضد زنگ، حداقل 11 درصد کروم مورد نیاز است. بر اساس تئوری های کلاسیک، کروم با ایجاد یک پوشش اکسید سطحی که از لایه های زیرین در برابر خوردگی محافظت می کند، سطح آهن را ضد زنگ می کند.
فولاد ضد زنگ نوعی فولاد آلیاژی است که درصد عناصر نیکل و کروم آن بیشتر از بقیه عناصر تشکیل دهنده آن است. این مقدار کروم باعث ایجاد لایه نازکی بر روی فولاد در هنگام خوردگی می شود و این لایه از خوردگی بیشتر جلوگیری می کند و در واقع خوردگی را ترمیم می کند.
انواع آلیاژ استیل:
استیل یا همان فولاد ضدزنگ در گریدهای مختلف ساخته می شود. کروم و نیکل از عناصر مهم فولاد هستند که منجر به تفاوت آن از جمله خوردگی در انواع این آلیاژ می شود. انواع گریدهای استیل با کاربردهای مختلف با نام های خاص یک آلیاژ شناخته می شوند.
از اسامی دسته بندی شده آن می توان به 1. استیل بگیر، 2. استیل نگیر اشاره کرد.
- استیل نگیر: آلیاژی از آهن، کروم، نیکل با کمتر از 0.1 درصد کربن دارد، در صورت عدم استفاده دارای خواص غیر مغناطیسی است و بیش از 65 درصد از مصرف جهانی فولاد ضد زنگ را تشکیل می دهد.
- استیل بگیر: از آلیاژ آهن-کروم با کمتر از 0.1 درصد کربن و دارای خاصیت مغناطیسی است.
آشنایی با ویژگی های استیل اصل
ورق فولادی اصل یا همان استیل دارای خواص بسیار مناسبی است که به استفاده ساده از آن در تولید قطعات و ساخت قطعات در بسیاری از بخش های صنعتی کمک می کند. همچنین شناسایی این ویژگی ها می تواند در استفاده از روش های تشخیص فولاد اصلی کمک کننده باشد. ویژگی اصلی این ورق مقاوم بودن آن در برابر زنگ زدگی به دلیل وجود کروم است.
حداقل 10.5 درصد کروم فولاد را 200 برابر بیشتر از فولاد بدون کروم در برابر زنگ زدگی مقاوم می کند. از دیگر ویژگی های آن برای مصرف کنندگان می توان به استقامت و طول عمر زیاد، استقامت در برابر حرارت بالا یا پایین، افزایش شکل پذیری و تولید راحت، مراقبت کم هزینه، ماندگاری بالا و شکل زیبا و از نظرزیست محیطی قابلیت بازیافت را دارا است. یکی دیگر از مسائل مهم در مورد این آلیاژ عدم نیاز به روکش یا رنگ آمیزی پس از پایان تولید است.
ویژگی های مهم استیل اصل عبارتند از:
- استقامت و دوام
- استقامت در برابر دمای بالا یا پایین
- افزایش شکل پذیری
- تولید آسان
- مراقبت کم هزینه
نحوه تشخیص استیل اصلی
فولاد با خاصیت ضد زنگ در تاسیسات، حمل و نقل، محصولات الکتریکی و … استفاده می شود.این محصول آلیاژی از آهن است که همانطور که قبلا ذکر شد بر پایه عنصر کروم ساخته شده است. عناصری مانند نیتروژن، سیلیکون، نیکل، مس، تیتانیوم، آلومینیوم و کربن از جمله عناصر موجود در فولادهای زنگ نزن هستند. همچنین روش شناسایی نوع اصلی بر اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن می باشد.
این آلیاژ در برابر زنگ زدگی، سایش و اصطکاک مقاوم است و همچنین انعطاف پذیر بوده و خاصیت مغناطیسی دارد و مطمئناً هادی جریان الکتریکی نیست. زمانی که از اصالت این محصول مطمئن نیستید، راه های مختلفی برای شناسایی آن وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:
- روش آهنربایی
- اسید هیدروکلریک
چگونه ورق استیل اصلی را با آهنربا تشخیص دهیم؟
یکی از رایج ترین روش های تشخیص فولاد ضد زنگ استفاده از آهنربا است. برای استفاده از این روش، روی قطعه ای را که می خواهید تست کنید، آهنربا را بر روی آن بچسبانید. اگر آهنربا را نگه دارد اصل است وگرنه احتمالاً فلز دیگری مانند آلومینیوم است.
شناسایی ورق فولادی اصلی با اسید هیدروکلریک؟
در این روش باید قسمتی از قطعه را که خیلی آسیب ندیده مشخص کنید و با قطره چکان مقداری اسید کلریدریک روی قطعه مورد نظر بریزید و حدود 30 دقیقه به حال خود رها کنید. سپس آن قسمت را تمیز کنید، در صورتی که رنگ آن تغییر نکرده باشد، مواد ورق مربوطه کاملا اورجینال است.
جلوگیری از زنگ زدگی استیل
راه های پیشنهادی برای جلوگیری از زنگ زدگی فولاد ضد زنگ باید در طول عمر آن استفاده شود. از بهترین این راه حل ها نیز در مراحل اولیه طراحی و تولید ارائه می شود. همچنین نگهداری معمولی باعث افزایش طول عمر، عملکرد و ظاهر استیل می شود.
طراحی
هنگام طراحی سازه ها یا استفاده از فولاد ضد زنگ باید مراقب بود تا حد امکان از آن در برابر عوامل مخرب محافظت شود. از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- جریان هوا وجود دارد.
- طراحی باید به گونه ای انجام شود که هوا بتواند آزادانه در گردش باشد.
- باید سوراخ هایی برای تخلیه آب باران تعبیه شود.
- نفوذ آب به داخل سازه را به حداقل برسانید.
مرحله ساخت استیل
در مرحله ساخت باید از عدم تماس استیل با فولادهای معمولی یا آهن اطمینان حاصل کرد. برای این منظور باید میز کار، ابزار، واحدهای ذخیره سازی، زنجیر و هر چیزی که می تواند نقش مخربی داشته باشد بررسی شود. اگر ذرات کربن فولاد در مرحله ساخت بر روی سطح فولاد قرار گیرند، می تواند پتانسیل خوردگی و زنگ زدگی را افزایش دهد. همچنین ابزارهای تمیزکننده و ساینده های ساخته شده از فولاد کربنی و فولادهای کم آلیاژ باید از فولاد ضد زنگ دور نگه داشته شوند.
مرحله نگهداری استیل
مراقبت منظم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از زنگ زدگی فولاد دارد و همچنین از پیشرفت زنگ های موجود جلوکیری به عمل می آورد. لازم است آثار زنگ زدگی سطح فولاد را با کمک ابزارهای شیمیایی و مکانیکی از بین برد. این کار را می توان با آب گرم و صابون انجام داد. پس از تمیز کردن سطح، استفاده از پوشش های مقاوم در برابر خوردگی ضروری است.
در این مقاله به صورت کامل در مورد یکی از پرکاربردترین آلیاژهای فولادی به نام استیل پرداختیم وبه این سؤال پاسخ دادیم که آیا استیل زنگ می زند یا خیر؟. استیل به عنوان یک فولادضد زنگ، این خاصیت را در هرمحیطی نمی تواند از خود داشته باشد و با توجه به عوامل مختلفی این خاصیت دارای گریدهای مختلفی خواهدبود.
